Gedenksteen clubhuis Indonesische studenten
In het pand Hugo de Grootstraat 12 in Leiden zat voor de Tweede Wereldoorlog de club van Indonesische studenten.
In het clubhuis kwam een gemêleerd gezelschap bijeen: er kwamen studenten die vooral in cultuur geïnteresseerd waren, maar er zaten ook studenten bij met voor die tijd radicale ideeën over nationalisme en communisme. Leden van de Perhimpoenan Indonesia, een vereniging die streed voor een onafhankelijk Indonesië, discussieerden er over de toekomst van hun land.
Het Clubhuis Indonesia vormde vooral in de eerste twee oorlogsjaren een belangrijk toevluchtsoord. De Indonesische studenten konden vanwege de oorlog niet terug naar hun eigen land en ontvingen geen geld meer om te overleven. Het Leids Universiteits Fonds ondersteunde hen met maaltijdbonnen waardoor ze konden eten op het clubhuis. De studenten kregen het extra moeilijk toen de Duitse bezetter eind 1940 de universiteit sloot.
Een aantal Indonesische studenten heeft in Nederland tijdens de oorlog ook deelgenomen aan het verzet en sommigen moesten dat met de dood bekopen.
Op het pand Hugop de Grootstraat 12 is op 5 maart 2018 een plaquette aangebracht die herinnert aan de Indonesische club. Hoogleraar (Post)Koloniale geschiedenis Gert Oostindië van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden was een van de initiatiefnemers.
Hij noemt het verzetswerk van de Indonesische studenten heel bijzondert ‘als je bedenkt dat ze hun leven waagden voor het koloniale land dat hun eigen land overheerste.’ Enkele Indonesische verzetsleden werden tijdens razzia’s opgepakt of tijdens verzetswerk gearresteerd en overleefden de oorlog niet. De bekendste is de Leidse sociologiestudent Irwan Soejono. Hij werd in januari 1945 doodgeschoten tijdens een razzia in Leiden, omdat hij een stencilmachine bij zich had voor het drukken van een verzetsblad.
De gedenksteen werd op 5 maart onthuld door de Indonesische ambassadeur I Gusti Agung Wesaka Puja en Mikhael Dito Manurung, voorzitter van de Indonesische studentenvereniging in Leiden.
Tekst: Linda van Putten, Universiteit Leiden
Foto: Monique Bradshaw.