André van Duin: ’Dan had ik nu Duits gesproken…’


Bij de herdenking van de Februaristaking droeg André van Duin enkele gedichten voor.

Amsterdam – Duizenden aanwezigen hebben zondag de Februaristaking van 25 februari 1941 herdacht bij het monument De Dokwerker in Amsterdam. André van Duin droeg, exact 77 jaar na de grootse staking in de Tweede Wereldoorlog, drie gedichten voor. Daarna werden kransen en bloemen gelegd.

Volkskomiek Van Duin maakte indruk met zijn rake gedichten. „We mogen nooit vergeten was hier ist passiert”, sprak hij. „Onze felbevochten vrijheid moet daarom blijvend worden herdacht en gevierd. We leven nu in een vrij land, maar als ik vandaag de dag door het nieuws blader, denk ik regelmatig terug aan de woorden van mijn vader. ’Ik hoop dat het nooit meer oorlog wordt’, de toekomst zal het ons leren. We hebben niet alles in de hand, maar we moeten het wel proberen. Want stel dat het toen was misgegaan en de nazi’s niet waren gebroken. Dan had ons Nederland niet meer bestaan en had ik nu misschien Duits gesproken.”

[Mike Muller in De Telegraaf, 26 februari 2018, foto JvD]

Voorafgaand aan de herdenkingsbijeenkomst op het Jonas Daniël Meyerplein was er in de Boekmanzaal van het Stadhuis een meeting georganiseerd door het FNV. Daar spraken Max van de Berg, die in 1941 als scholier meedeed aan de staking. En FNV-bestuurder Tuur Elzinga. Beiden wezen op het gevaar van hernieuwd racisme en vreemdelingenhaat.

In aansluiting op deze bijeenkomst werd in de hal van het stadhuis een bloemstuk gelegd bij de plaquette die herinnert aan de deelname van Gemeentepersoneel aan de Februaristaking.

 

Voor Historiek schreef Françoise Nuňez een artikel over 22  onbekende Februaristakers.

Het artikel besluit met de lijst namen:

De “kleine Leute” van de Februaristaking in volgorde van hun arrestatiedatums

Wanneer je dit verhaal op een school vertelt dan zijn de kinderen teleurgesteld dat onderstaande helden geen pistool hadden. Nee ze schoten niet op de vijand. Ze kochten kopieerpapier, organiseerden een stencilmachine, typten stencils, verspreidden de manifesten, maakten lijm, plakten oproepen op muren, fluisterden met collega’s, discussieerden met trambestuurders en fabrieksarbeiders. Het klinkt niet erg heldhaftig, maar zonder die activiteiten zou de Februaristaking er niet zijn geweest.

Gearresteerd op 26 februari, 1941

1. George Roepke, groenteman, gehuwd, geb. 9.10.1904 in Amsterdam, destijds wonende Jacob van Lennepkade 78, Amsterdam
2. Cornelis Griffioen, arbeider, gehuwd, geb. 2.10.1908 in Uithoorn, destijds wonende Jacob van Lennepstraat 21, Amsterdam
3. Pieter Drukker, havenarbeider, gehuwd, geb. 27.8.1904, destijds wonende Kinkerstraat 13, Amsterdam
4. Frans Lavell, schilder, gehuwd, geb. 24.11.1913 in Amsterdam, destijds wonende 1e Atjehstraat 133, Amsterdam

Gearresteerd op 5 maart, 1941

5. Leonardus Adrianus Koning, kantoorbediende, ongehuwd, geb. 15.4.1904 in Amsterdam, destijds wonende Rustenburgerstraat 389, Amsterdam

Gearresteerd op 6 maart, 1941

6. Gerardus Johannes van Genderen, taxichauffeur, gehuwd, geb. 15.9.1907 in Amsterdam, destijds wonende Soendastraat 3, Amsterdam
7. Berend Hettinga, boekdrukker, gehuwd, geb. 29.10.1911 in Sneek, destijds wonende 3e Leliedwarsstraat 15, Amsterdam Amsterdam, destijds wonende Groen van Prinsterertraat 106, Amsterdam
8. Albert Blumer. kantoorbediende, gescheiden, geb. 20.4.1910 in Tandjong Poera (Sumatra), destijds wonende 1e Helmersstraat 35, Amsterdam
9. Dirk ten Hoedt, decorateur, gehuwd, geb. 8.5.1896 in Arnhem, destijds wonende Geuzenstraat 92, Amsterdam

Gearresteerd op 7 maart

10. Jozef Jacques van Weezel, chemicus, ongehuwd, geb. 19.12.1909 in Amsterdam, destijds wonende Pretoriusplein 3, Amsterdam. Bij “nacht und nebel” op onbekende plek en tijd om het leven gebracht.

Gearresteerd op 7 april

11. Willem Klomp, metaalarbeider, ongehuwd, geb. 25.11.1914 in Wanneperveen, destijds wonende Orteliuskade 76, Amsterdam
12. Jacobus Hendrikus Bleeker, timmerman, gehuwd, geb. 20.12.1910 in Amsterdam, destijds wonende Groen van Prinsterertraat 106, Amsterdam

Gearresteerd op 9 april
13. Rosa Boekdrukker-Hirsch, kinderleidster, gehuwd, geb. 13.11.1908 in Ostrowo, destijds wonende Griseldestraat 36, Amsterdam

Gearresteerd op 20 april

14. Adriaan van Waert, boekhouder, ongehuwd, geb. 6.12.1915 in Amsterdam, wonende Sleutelbloem 53, Amsterdam. Op 9 juni 1942 in zijn cel vermoord.
15. Annechina van Kampen-Huig, huisvrouw, gehuwd, geb. 28.2.1911 in Den Helder, destijds wonende Wormerveerstraat 14, Amsterdam

Gearresteerd op 21 april

16. Pieter Cornelis Vroome, metaalarbeider, gescheiden, geb. 14.6.1911 in Den Helder, destijds wonende Van Speykstraat 33, Amsterdam

Gearresteerd op 23 april

17. Pieter Gnirrep, stucadoor, gehuwd, geb. 14.5.1918 in Amsterdam, destijds wonende Hudsonstraat 159, Amsterdam
18. Willem van Wijk, magazijnbediende, gehuwd, geb. 23.12.1908 in Amsterdam, destijds wonende 1e Tuindwarsstraat 21, Amsterdam

Gearresteerd op 24 april

19. Cornelis Haringa, bankwerker, gehuwd, geb. 25.6.1907 in Amsterdam, destijds wonende Hazelaarstraat 26, Amsterdam

Gearresteerd op 20 mei
20. Hendrik Pieter Berk, vrachtwagenchauffeur, gehuwd, geb. 9.4.1891 in Amsterdam, destijds wonende Nicolaas Beetsstraat 88, Amsterdam

Gearresteerd op 23 mei

21. Martin Vlaar, landarbeider, gehuwd, geb. 13.3.1904 in Amsterdam, Sloterdijk, destijds wonende Zaandammerplein 64, Amsterdam

Opgepakt op 22 februari tijdens razzia

22. Gerrit Blom, badmeester, gehuwd, geb. 17.4.1909 in Amsterdam, destijds wonende Valkenburgerstraat 102A , Amsterdam. Hij was samen met de 427 jonge Joodse mannen die bij de razzia’s op 22 en 23 februari waren opgepakt op weg naar vernietiging in Mauthausen. Hij werd in Buchenwald teruggehaald naar Amsterdam om verhoord te worden over de Februaristaking hetgeen zijn leven heeft gered. (Samen met Max Nebig, die in Buchenwald voor een medisch experiment werd geselecteerd zijn zij de enige twee die genoemde razzia’s hebben overleefd)