Over het boek

Het isolement van Nederlandse communisten in de Koude Oorlog

Nederlandse communisten hebben tijdens de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol gespeeld in het verzet tegen de nazi’s. Ze organiseerden in februari 1941 een staking tegen de Jodenvervolging die uniek was in de geschiedenis. De goede reputatie die zij bij de bevrijding nog hadden is daarna echter in korte tijd volledig afgebroken. Dit boek beschrijft hoe communisten na de oorlog weer in een isolement terecht kwamen. Hoe politieke partijen en vakbonden, door binnenlandse motieven gedreven, en in nauwe samenwerking met de geheime dienst, het communisme te vuur en te zwaar bestreden. En hoe communisten daarop reageerden met een onvoorwaardelijke trouw aan de Sovjet-Unie.

Een dieptepunt in de verhouding tussen Nederlandse communisten en hun omgeving was begin november 1956. De woede over het ingrijpen van het Russische leger in de Hongaarse opstand keerde zich in Nederland rechtstreeks tegen de politieke vrienden van de Sovjet-Unie. Communisten werden bedreigd en gemolesteerd. Hun familie moest onderduiken. Overal werden gebouwen vernield. Dit boek besteedt in het bijzonder aandacht aan de hetze tegen communisten in Utrecht.

De “Hongaarse Furie”, de collectieve hysterie die in 1956 in Amsterdam, Utrecht, Hilversum en andere plaatsen rondwaarde had een sterk moralistisch karakter. Met verwijzing naar de bezettingstijd trokken politici van KVP en PvdA scherpe scheidslijnen tussen ‘goed’ en ‘fout’. Communisten zijn na hun kortstondige succes bij de verkiezingen in 1946 aan de ‘foute’ kant terecht gekomen en ze zouden dat nog decennia lang blijven in de ogen van veel Nederlanders. De jarenlange anticommunistische campagne roept vragen op over de politieke tolerantie in Nederland die ook vandaag nog actueel zijn. Hoeveel ruimte is er voor radicale politieke stromingen, hoe gaan we om met van de ‘mainstream’ afwijkende geluiden?

Download de inleiding

Lees waarover dit boek gaat, waarom het is geschreven en hoe het is opgebouwd

Download

Over de auteur

Jos van Dijk

Jos van Dijk

Jos van Dijk is socioloog en was tot 2012 docent aan de Haagse Hogeschool. Hij is bestuurslid van de Stichting tot Beheer van de Archieven van de CPN. In 2007 publiceerde hij het boek Dit kan niet en dit mag niet; belemmering van de uitingsvrijheid in Nederland. Over dat onderwerp schrijft hij sinds 2005 op het blog Free flow of Information. Verder is hij medewerker van het blog Sargasso. Foto: Annelies van Dijk

Contact

Mocht u vragen hebben, neem dan gerust contact op

    Naam (verplicht)

    E-mail (verplicht)

    Onderwerp

    Bericht

    Anti-spam: