Drentse communisten in het verzet
Als we het over verzet in de oorlog hebben gaat het vrijwel nooit over het communistisch verzet, schrijft het Dagblad van het Noorden, ter gelegenheid van een bijzonder symposium in het Drents Archief in Assen op 13 oktober.
Het symposium, dat ondanks het fraaie warme herfstweer druk werd bezocht, was georganiseerd door Wim Ensing van het Drents Archief, die bij toeval op de vergeten helden uit de Noordelijk verzet stuitte. Een gevoel van onrecht bekroop hem naarmate hij zich meer verdiepte in het communisme in het Noorden van voor de oorlog. „Het symposium gaat over een onbekend stukje verzet. Het is erg ver weggezakt in de herinnering, maar er zijn tientallen communisten uit het Noorden die zijn omgekomen vanwege verzetsactiviteiten.”
Een eerste aanzet daarvoor leverde het dagboek dat Assenaar Sjerp Weima heeft bijgehouden nadat hij was opgepakt, omdat hij in de gemeenteraad van Assen had gezeten en zijn mening over het oppakken van Joden niet onder stoelen of banken stak. Het is een wonder dat hij de barre jaren in Duitse concentratiekampen heeft overleefd. Weima had niet eens de kans om zich echt te storten in het verzetswerk, want de Duitsers hadden zich na de mede door communisten georganiseerde februaristaking in 1941 tot doel gesteld om de aanhangers systematisch uit te weg te ruimen.
Het onlangs opgedoken egodocument van Sjerp Weima.
Portretten
Op het symposium, dat ondanks het warme herfstweer druk bezocht werd, vertelden Chris Beuker en Ruud Weijdeveld eerst over het communistisch verzet in Friesland en Groningen. Zij lieten zien dat dit verzet logisch voortvloeide uit het actieve politieke leven van communisten voor de oorlog, in de werklozenbeweging en in de hulp aan Duitse vluchtelingen. Daarna portretteerde Ensing een tiental Drentse communisten die in de oorlog in het verzet zaten. Daar onder naast Sjerp Weima ook Piet Beuker uit Peize. Hij overleefde de oorlog door thuis onder te duiken in een kast die zijn veertienjarige zoon voor hem had getimmerd.
Beuker’s dochter Corien Heersema-Beuker vertelde vervolgens over het communistisch verleden van haar ouders. Corien heeft daarover ook een boek geschreven onder de titel Branding. Haar moeder Tinie Haupt was volgens Corien fanatieker communist dan haar vader, die na de oorlog in zaken ging en afstand nam van de partij. Tinie bleef tot op zeer hoge leeftijd actief in de CPN, ook toen ze verhuisde naar Friesland. Ze overleed op 92-jarige leeftijd in 1999.
Het symposium is op video vastgelegd door de Asser Filmclub (AFC) en hier te bekijken.